1000 km van Spa 1972: Ickx grijpt net naast zege - Deprez/Jaquemin redden Belgische eer

Bij de 1000 km van Spa in 1972 waren alle ogen gericht op de rode Ferrari van Jacky die zijn beste beentje voorzette voor eigen publiek. Zoals verwacht werd het onderonsje gedomineerd door de officiële bolides uit Maranello. Toch was het uiteindelijk de tandem de Redman-Merzario die door omstandigheden het laken naar zich toe trok. Een prachtige zege van de Belgische Pantera bij de GT’s verzachtte echter de pijn...

Topseizoen

Het einde van de “Golden Sixties” betekende de grote doorbraak van Jacky Ickx in de top van de internationale automobielsport. Vanaf 1970 reed hij een “volledig programma” voor de Scuderia Ferrari. Daardoor trad hij met het Italiaanse merk aan in zowel het WK voor rijders - de Formule 1 dus - als het "Wereldkampioenschap der Merken" - zoals het FIA WEC toen heette. Resultaten bleven niet uit. In ’70 miste hij op een haar na de F1-titel. Na een jaartje met minder competitieve wagens in ‘71 herpakte Ferrari zich sterk in 1972. Zowel bij de monoposti als bij de sport-prototypes vertoefden de bolides van “Il Cavallino Rampante” opnieuw in de voorste gelederen. Ickx toonde zich daarbij als hun absolute toprijder.

Net voor de 1000 km van Spa-Francorchamps, de zesde afspraak van het “Wereldkampioenschap der Merken”, schreef Jacky Ickx niet minder dan 4 van de 5 wedstrijden op zijn naam! Vanaf Monza, de wedstrijd voor Spa, verving Ferrari zijn teammaat Michael Andretti door Clay Regazzoni. De Zwitser die naast de Brusselaar ook de kleuren van Ferrari in de F1 verdedigde. En ook daar schitterende Ickx aan boord van de nieuwe 312 B2. Net voor de GP van Monaco vertoefde de Brusselaar op tweede plaats in het voorlopige klassement op slechts drie punten van leider Fittipaldi! Geen wonder dat de Belgische 1000 km een ware volkstoeloop veroorzaakte. Iedereen wilde immers een glimp opvangen hun nationale held! 

Strijdkrachten

De Scuderia Ferrari stuurde een drietal 312 PB’s naar Francorchamps. De drie liter sport-prototypes bleken in 1972 onoverwinnelijk en schreven alle wedstrijden van het WK op hun naam. De tandem Ickx-Regazzoni kreeg gezelschap van Ronnie Peterson en Tim Schenken die voor de eerste maal op Spa reed. Tenslotte vervoegde de tandem Brian Redman die zijn 312 PB deelde met nieuwkomer Arturo Merzario; de kleine, felle Italiaanse belofte die Mario Andretti verving. Ferrari voorzag zijn wagens van een langere achterpartij die de aerodynamica bij hoge snelheden ten goede moest komen. Daarbij besliste men om Firestone rubbers te plaatsen van het type B33. Een intermediate-band i.p.v. de klassieke B24 slicks. Deze meer “confortabele” banden zouden zorgen voor beter wegcontact bij hoge snelheden en werden met succes uitgetest in Sebring en Monza.  

Aartsrivaal Autodelta, de officiële renstal van Alfa Romeo, stuurde zijn kat naar Francorchamps. Alle ogen waren immers gericht op de Targa Florio die een week later zou verreden worden. Een wedstrijd waaraan het Milanese merk veel belang hechtte. Daarnaast toonde de legendarische meesterstrateeg John Wuyer zich present met Gulf Racing. Het legendarische raceteam dat in het verleden meerdere malen voor vuurwerk wist te zorgen, kwam ditmaal op de proppen met hun nieuwste wapen: de Mirage M6 voor het duo Gijs Van Lennep en Dereck Bell. ATE Team onder leiding van Reinhold Jöst schreef een Porsche 908/03 in voor deelname in Spa. Het betrof hier de snelle ex-Martini Racing wagen die het jaar ervoor zegevierde in de 1000 km van de Nürburgring. Willi Kauhsen vervoegde hem als tweede piloot. Tenslotte schreef het Belgian Racing Team zijn Lola T280 in voor Gerard Laurousse en Hughes de Fierland. In de “kleine” klasse meldden zich een negental Chevron B21 zich present. Ook bij de GT's, toen ook groep 4 genoemd, kwamen heel wat sterke deelnemers opzetten. Zo bestond het startveld uit 2 beresterke Corvette voor Tuerlinckx-Stalpaert en Grauls-Hoffmann die wel eens voor spectakel zouden kunnen zorgen. Toch waren de ogen vooral gericht op beide 510 pk sterke De Tomaso Pantera Gr. 4 van Herbert Muller-Guy Chasseuil, ingeschreven door de Franse invoerder Franco-Brittanic en een gelijkaardig exemplaar van de Belgische invoerder Claude Dubois voor Jean-Marie Jacquemin - Yves Déprez. Verder telde het deelnemersveld een Ferrari 365 GTB/4 Daytona Gr. 4 van Pozzi voor Claude Ballot-Lena en Daniel Rouveyran en een 5-tal Porsche 911 S Gr. 4 waaronder een zeer competitief exemplaar van Erwin Kremer dat hij deelde met John Fitzpatrick.  

Kwalificaties

28 équipes werden toegelaten tot de kwalificaties. Reeds bij de eerste sessie bleek de onderlinge rivaliteit bij de piloten van de Scuderia bijzonder groot. Op een natte piste zette Peterson donderdag reeds de snelste tijd neer voor Ickx en Redman. De tweede sessie had plaats op vrijdag en werd verreden op een droog circuit. Nu zette Ickx orde op zaken en verwees Peterson naar de derde plek. Redman klokte de tweede tijd. Bijzonder veel spanning bij Gr. 4 – wagens waar Müller domineerde voor Jacquement, Fitzpatrick en Ballot-Lena.   

Wedstrijd

Ook de dag van de wedstrijd bleek de zon van de partij. Tribunes zaten propvol, uiteraard met duizenden enthousiaste Ickx-supporters. Onmiddellijk na het startsein wist Jacky Ickx zijn pole positie te verzilveren. Redman maakte een zeer slechte start en veroorzaakte daardoor zelfs een opstropping met enkele kleine aanrijdingen tot gevolg. Schenken glipte door de chaos naar een twee plaats. Redman herpakte zich en zette de achtervolging in. Bij Burnenville waren de drie Ferrari reeds gegroepeerd. Bij Stavelot waagde Redman een geslaagde aanval op Schenken en legde beslag op de tweede stelling. Ickx vloog en had reeds een voorsprong van 6 seconden opgebouwd op Redman en 15 tellen op Schenken. Bij de GT's leidden de twee Pantera de dans. Müller voor Jacquemin.

Jacky Ickx bleef het gas erop houden. In de zesde wedstrijdronde zette hij een magistrale tijd van 3.20.7 neer of een gemiddelde van 252 km/h, een nieuw record! Tim Schenken kon het helse tempo niet aan en haakte af, waardoor Bell met de Gulf Mirage langzaam maar zeker dichterbij kon sluipen. Na 50 minuten dook de Mirage als eerste de pits binnen voor een tankbeurt. Kort daarop zette Willi Kausen de Porsche 908/03 aan de kant wegens een lekkende brandstoftank. Ook beide Corvette verdwenen plots van het toneel. De Amerikaanse bolide van Grauls vatte vuur in de pits en bij die van Tuerlinckx gaf de motor de geest. Bij de Groep 4's wist de Ferrari Daytona zich inmiddels naar voor te rijden en bevond deze zich in derde stelling, achter de Pantera’s en voor de Porsche van Kremer. Na 1 uur wedstrijd hadden de drie leidende Ferrari hun eerste reguliere pitstop gemaakt. Regazzoni, die inmiddels het stuur van Ickx had overnomen, kwam een ronde later terug binnen met klachten over enorme trilingen. Het linkerachterwiel werd vervangen, maar “Rega” had door de situatie zijn leidingpositie verloren aan Brian Redman die een dubbele stint reed. Erger nog. De Brit wist daarop zijn voorsprong nog te vergroten tot 35 sec.

Inmiddels halfweg wedstrijd. De Ferrari-trein denderde over het circuit. Redman op kop, voor Regazzoni, Peterson en Bell met de Gulf-Mirage. Kort daarop kondigde de tweede reeks pitsstops zich aan. Redman kloeg ook over buitensporige trillingen en men verving beide linkse banden. Merzario nam het stuur over en behield de leiding. Toch voor even, want inmiddels stortte Ickx, die Regazzoni net had afgelost, zich op de leider nadat uit veiligheid het linkerachterwiel werd vervangen en verschalkt hem. 1 ronde later bedroeg Jacky Ickx zijn voorsprong reeds 9 s op Arturo. Tim Schenken dook inmiddels als laatste de pits in. Ook bij hem werden, net als bij de andere 312 PB, de linkse banden vervangen. Het opgelopen tijdverlies bleek niet zo’n probleem doordat de dreiging van de Mirage was weggevallen. Wegens aanhoudende injectorproblemen besloot men uiteindelijk om de injectorpomp te vervangen, wat aardig wat tijd kostte. Bij de GT's bleven de posities ongewijzigd. Ballot-Léna had zich inmiddels wel kunnen losrukken van de Kremer-Porsche. Het verschil bedroeg 40 s.

In ronde 50 kondigden zich de laatste reguliere pitstops aan. Regazzoni, die Ickx had afgelost, leidde daarop nog steeds, gevolgd door Redman en Merzario. Enkele minuten later sloeg de Scuderia alarm. Clay had linksachter een lekke band en slenterde over het circuit. Daarop nam Redman de leiding. Toen “Rega” uiteindelijk de pits bereikte, bleef er van de band niets meer over. Erger nog, losgelagen rubber beschadigde het oliereservoir. De wedstrijd was beslist. De herstelling kostte hem en Ickx de overwinning, maar de race was nog niet beëindigd. De hemel betrok en kort daarop begon het licht te regenen. Ronnie Peterson, die op een comfortabele tweede stelling reed, werd verrast en ging van de baan, op 1 ronde van het einde… Ickx trok alle registers open, maar de achterstand was te groot. De Brusselaar moest zich tevredenstellen met een tweede plaats.

Ook bij de GT's kreeg de wedstrijd plots een heel andere wending. Reeds in ronde 43 diende de uitstekend presterende Pozzi Daytona de strijd te staken door… een lekke band waardoor de Ferrari van de piste schoof. Op 2 ronden van het einde zette Guy Chasseuil de dominerende Pantera aan de kant bij “Club House” met een defecte motor. Kremer, die van de situatie en het spekgladde circuit handig gebruik had gemaakt, vertoefde plots aan de leiding, op de voet gevolgd door Jacquemin met de Dubois Pantera. Jean-Marie Jacquemin verschalkte de Porsche in de laatste ronde en zegevierde met een nipt verschil van 3,7 s! 

Misschien was het voor de vele toeschouwers een magere troost, maar uiteindelijk zorgde de Dubois Pantera toch voor een mooie Belgische (klasse)zege in de 1000 km van Spa-Francorchamps van 1972!

Tekst: Alec Lavaerts - Foto’s: Archief Sport Moteur & Ferrari