25 jaar geleden raasde Senna voor het laatst door Eau Rouge

Vijfentwintig jaar geleden is het al, een kwart eeuw geleden. Zoveel jaren zijn er verstreken sinds de laatste keer dat de rood/witte McLaren van de Braziliaanse piloot met zijn welgekende gele helm vol gas door Eau Rouge en Raidillon raasde. Wijlen Ayrton Senna reed eind augustus 1993 zijn laatste race op Belgische bodem. Op het circuit van Spa-Francorchamps won de drievoudige wereldkampioen maar liefst vijf keer, een record dat pas elf jaar later werd verbeterd door Michael Schumacher. Net zoals het jaar ervoor had Senna nu ook geen schijn van kans om de race op zijn naam te schrijven, en zeker niet tegen de oppermachtige Williams-Renault's van aartsrivaal Alain Prost, en Damon Hill die twee weken eerder in Hongarije zijn eerste GP-zege behaalde.

27 tellen stond Ayrton Senna achter op Alain Prost in het tussenstand voor het wereldkampioenschap Formule 1. Een grote kloof toen omdat een zege slechts tien punten opbracht. Beide heren hoopten op beter in de Ardense bossen nadat zij alletwee met lege handen uit Budapest huiswaarts keerden. Ook ik - de toen 14-jarige Senna-fan die zijn allereerste F1-evenement bijwoonde - hoopte op een goed resultaat voor de 33-jarige Paulista. Het was geweldig om Prost én Senna aan het werk te zien: de grootste rivalen die de F1 misschien ooit wel gekend heeft. Ik had er vertrouwen in, zeker nadat Prost bij het ingaan van Eau Rouge van zesde versnelling terugschakelde naar vierde tijdens de ochtendtraining. En Senna ging voluit in zesde die stijle bergwand op! Ik was in extase.

Het duurde niet lang en ik werd getuige van Alex Zanardi's horrorcrash op de Raidillon. De Italiaan verloor de controle over zijn Lotus 107B - door een bult op het wegdek - en knalde zijn bolide in volle vaart recht in de vangrail. Vervolgens slingerde het verhakkelde vehikel enkele malen rond de as naar de overkant van de baan, en kwam daar tot stilstand. Beide McLaren's van Michael Andretti en Ayrton Senna waren toen in aantocht, met de Amerikaan eerst ter plaatse. De zoon van Mario vertraagde en probeerde met een slakkengangetje zijn weg door de brokstukken te zoeken. Zijn Braziliaanse teamgenoot, zich blijkbaar niet bewust van wat er zich voor hem afgespeelde, ging vol gas door Eau Rouge. Hij merkte laat de gele vlaggen op en moest vol in de ankers, sloeg zijn stuur om - om de zuster-McLaren te ontwijken - en kwam enkele meters voor de Lotus tot stilstand.

Net zoals een jaar eerder - bij de zware crash van Eric Comas in Blanchimont - bekommerde de Braziliaan zich ook om het welzijn van zijn collega en holde richting het wrak om polshoogte te nemen naar de toestand van de Italiaan. Zanardi kwam er slechts met de schrik, een gebroken tand en een dikke neus van af, maar werd uit voorzorg naar Luik overgebracht voor een hersenscan. De Lotus-rijder - die enkele jaren later twee maal het Amerikaanse CART-kampioenschap zou winnen én in 2001 zijn beide benen zal verliezen na een verschrikkelijke crash - kwam dat weekend niet meer in actie. Voor zijn bijna dramatisch ongeval met Andretti én Zanardi kreeg Senna een officiële berisping van de wedstrijdleiding. De schade aan de vangrail was enorm en het duurde een uur en een kwartier om alles te herstellen. Nadien kon de vrije training gewoon weer hervat worden.

Op vrijdagnamiddag werd er destijds de eerste kwalificatiesessie afgewerkt. Damon Hill voerde het pak aan met Prost op een fractie van een seconde achter de Brit. Michael Schumacher volgde op plaats 3, maar zijn Benetton-Ford hinkte maar liefst anderhalve seconde achter de beide Williams-wagens. Senna moest zich tevredenstellen met een vierde stek, maar moest een seconde prijsgeven op de Duitser. De toen 39-voudige GP-winnaar was niet onder de indruk van de topsnelheid van zijn McLaren MP4/8. Het zag eruit dat het zijn top had bereikt, mijlenver verwijderd van de eveneens door Ford-aangedreven Benetton van de jonge Schumacher. De frustratie van de drievoudige wereldkampioen was ook 's anderdaags te merken, toen hij de kans om nog een extra kwalificatierun te doen botweg weigerde. Hierdoor verloor hij zijn vierde startplaats aan Jean Alesi in de Ferrari.

Voor de race was de Braziliaan nergens te bespeuren, en de traditionele rijdersparade ging door zonder hem. McLaren gaf ook geen uitleg waarom hun sterrijder afwezig was. De organisatie, zo geïrriteerd door het gedrag van de 33-jarige Senna verspreidde een verontschuldiging aan de media en het aanwezige publiek. In de wandelgangen van de paddock ging het gerucht te ronde dat Senna uit protest wegbleef van de parade omdat tijdens de rijdersbriefing de FISA-officials weigerden om in dialoog te gaan over eventuele veiligheidsmaatregelen op het circuit na Zanardi's zware crash op vrijdagochtend. Voor de race zelf was hij uiteraard wel van de partij en toen de lichten op groen sprongen, maakte hij een blitzstart. Door een knap manoeuvre langs de buitenkant van La Source nam hij Alesi en Hill te grazen en palmde zo de tweede plaats in, achter polesitter Prost.

Schumacher, die voor de McLaren op de grid stond, miste compleet zijn start en viel terug naar een negende stek. Vooraan reed Prost gemakkelijk weg van zijn aartsrivaal. En lang kon de McLaren de tweede Williams niet achter zich houden. Tijdens de tweede ronde moest de Ford-aangedreven MP4/8 op het einde van Kemmel buigen voor de veel sterkere Renault-aangedreven FW15C van Hill. Na vier ronden was Schumacher al terug opgeklommen naar een vierde stek. Terwijl moest Alesi zijn Ferrari al aan de kant zetten met pech, en ook onze landgenoot Thierry Boutsen reed dat weekend mee. Maar op zondagnamiddag hield zijn race al op na nog geen halve ronde, dankzij een gebroken koppeling aan zijn Jordan. Het zou tevens ook zijn laatste wedstrijd in de koningsklasse van de autosport worden. Hij reed 163 races en wist 3 maal op het hoogste schavotje te staan.

In de twaafde ronde gingen zowel Hill als Schumacher voor nieuw schoeisel, en een ronde later volgde leider Prost en zijn Braziliaanse rivaal. De Fransman bleef op kop, gevolgd door zijn Britse teamcollega. Senna kwam als derde op de baan maar Schumacher kwam tegelijkertijd La Source uit en wist zich naast de Braziliaan te zetten. De McLaren blokte de Benetton, maar de Duitser gaf geen krimp en ging over het gras de McLaren langs links voorbij. Senna kon in Eau Rouge/Raidillon de B193 niet dicht genoeg volgen en zag de Duitser stilletjes aan aan de horizon verdwijnen. In de 27ste ronde dook Schumi terug de box in voor nieuwe rubbers, terwijl Senna niet meer binnen ging voor een bandenwissel. Maar de kloof was voldoende groot geworden zodat hij derde bleef. Een ronde later ging Hill ook voor vers rubber, gevolgd door Prost in ronde 29.

Maar de Fransman kende een slechte pitstop en bij het uitkomen van de pitstraat werd hij nog een keer opgehouden door één van de Saubers. Hill was dankzij de pech van zijn teamgenoot dicht genoeg bijgekomen en pakte de leiding over. Le Professeur kon het tempo van de zoon van Graham niet volgen en viel terug. Een ronde later ging Schumacher ook voorbij aan de Williams met startnummer 2, die duidelijk problemen kende met het weggedrag van zijn bolide. Damon Hill won zijn tweede race uit zijn F1-carrière, met Schumacher - de winnaar van één jaar eerder - op de tweede stek. Prost kon zijn derde plaats uiteindelijk behouden en belangrijker nog, hij eindigde voor zijn aartsrivaal en nam één punt meer dan de Braziliaan. Hierdoor vergrootte hij zijn voorsprong naar 28 punten. Dat jaar zou Alain Prost zijn vierde wereldtitel pakken en de Formule 1 vaarwel zeggen.

Dit liet de weg open voor Senna om naar Williams te trekken, en om ook op jacht te gaan naar zijn vierde kampioenschapskroontje. Met het verdwijnen van de technische snufjes zoals de actieve ophanging en tractiecontrole uit de F1 op het einde van het jaar, en het invoeren van het bijtanken tijdens races voor het nieuwe seizoen leek een veelbelovende strijd in de maak voor 1994. Ik was er heilig van overtuigd - waarschijnlijk door puberale arrogantie - dat Ayrton uiteindelijk zou zegevieren, ook na de eerste twee races waar hij geen punten wist te scoren met een moeilijk te rijden FW16. Maar ik keek er naar uit om mijn idool in augustus terug te zien. In 1992 bezocht Senna zijn Belgische fanclub nabij Luik en in 1994 sloot ik mij bij hen aan, met de hoop om de man ooit echt te ontmoeten. Maar toen kwam er die vervloekte zondag 1 mei in Italië....

Foto's Georges De Coster