Targa Florio 1971: Een memorabele editie

Afgelopen zondag, exact een halve eeuw geleden, vond de 55ste editie van de Targa Florio plaats. Een spectaculaire wegwedstrijd van het Wereldkampioenschap der Merken die in het Siciliaanse Madonie-gebergte werd verreden. De heuse titanenstrijd tussen Alfa Romeo en Porsche draaide uiteindelijk uit op een Italiaanse dubbelslag. Toine Hezemans en Nino Vaccarella wonnen voor Gijs Van Lennep en Andrea De Adamich.

In 1906 ontstond de Targa Florio als een sportmanifestatie, georganiseerd binnen het kader van de 'Primavera Sicilia'. Al snel maakte de wegwedstrijd, verreden in de bergen nabij Palermo door kleine dorpjes en gehuchten, furore als een enorme uitdaging voor mens en machine. Het technisch lastige circuit eiste vooral een zware tol op de remmen en banden. Constant variërende grip, veroorzaakt door steeds wisselende soorten wegdek soms bedekt met een extra laagje Afrikaans woestijnzand naargelang de windrichting, en extreme bandenslijtage bezorgden menige racers dikwijls angst. Het duivelse 'Circuito delle Madonie' kende geen genade noch marges. De kleinste fout resulteerde in een onmiddellijke confrontatie met een rots, een boom, een stoeprand of in het slechtste geval een afgrond. Geen wonder dat een overwinning in de Targa bij vele rijders hoog op hun verlanglijstje stond als de ultieme bekroning van hun carrière.

Jo Siffert-Brian Redman - John Wyer Automotive Engineering - Team Gulf

Vanaf 1932 kortte men het oorspronkelijke 148,823 km lange 'Grande circuito delle Madonie' in. Na enkele kleinere wijzigingen bedroeg de lengte van het tracé vanaf 1960 exact 72 km. Op zich niet zo’n ramp want het specifieke karakter en de bijzonder hoge moeilijkheidsgraad bleven onaangeroerd. Zelfs dan telde het 'Piccolo Circuito' niet minder dan 900 bochten en bedroeg het maximale hoogteverschil zomaar even 540 meter. Gegevens die de slechts 180 bochten tellende Nordschleife degraderen tot niets.

Tot op de laatste race bedroegen de hoogste gemiddelde snelheden net geen 130 km/h en dat ondanks topsnelheden van boven de 300 km/h op het rechte stuk van Buonfornello nabij Campofelice di Roccella. Ook op de rechte lijn dwars door het dorpje Cerda bereikten de snelste wagens snelheden van rond de 250 km/h!

Acte de présence

In 1971 stond de Targa Florio gepland op 16 mei. Een vrij slecht gekozen datum, want de week daarvoor had de voorgaande wedstrijd van het Wereldkampioenschap der Merken plaatsgevonden op Spa-Francorchamps. Toch telde het startveld 74 starters. Zoals elke jaar dienden de deelnemers elf rondes af te leggen, goed voor een afstand van 792 km. Het sprak voor zich dat de dikke, logge vijf liter sportwagens hier niet op hun plaats waren. Dat onderstreepte wel de straffe prestatie van Nino Vaccarella en Ignazio Giunti het jaar ervoor. Zij behaalden een mooie derde plaats achter het stuur van de Ferrari 512 S, na de winnende Porsches.

John Wyer Automotive Engineering - Team Golf Porsche

Het Duitse merk trad voor de 55^ste editie opnieuw aan met het prototype 908/3, speciaal ontwikkeld voor de Targa. Naar gewoonte werd Zuffenhausen officieel vertegenwoordigd door John Wyer Automotive Engineering – Team Gulf dat twee wagens inschreef. Een exemplaar voor Pedro Rodriguez/Herbert Müller en een ander voor Jo Siffert/Brian Redman. Het Martini International Racing Team bracht een derde 'officiële' 908/3 aan de start voor Vic Elford en Gerard Larousse.

Autodelta volgde het voorbeeld van Porsche om zijn 'pistards' te vervangen door 'routiers'. Op de drie officiële Alfa Romeo T33/3s vonden we de volgende tandems: Andrea De Adamich/Gijs Van Lennep, Rolf Stommelen/Leo Kinnunen en publiekslieveling/schoolmeester uit Palermo Nino Vaccarella - ook wel 'Il preside volante' genoemd - die elke centimeter van het circuit kende. Op het laatste moment vervoegde een door Scuderia Brescia Corse ingeschreven T33/3 voor Nino Todaro-Codones de officiële Alfa’s. De Italiaanse proto’s wogen 615 kg, 55 kg meer dan de Porsches, maar hun V8 ontwikkelde dan weer 65 pk meer dan de 908/3.

Grote afwezige was Ferrari. Het ontbrak de SEFAC aan tijd om de enige 312 PB na de zware crash het weekend ervoor in Francorchamps terug rijklaar te maken. Enige concurrentie kon wel verwacht worden van de Lola T212, een licht wendbaar prototype met een krachtige Cosworth-motor. Een vijftal wagens verscheen aan de start, maar vooral beide prototypes ingeschreven door de Scuderia Filipinetti voor Jo Bonnier/Richard Attwood en Mike Parkes/Peter Westbury konden wel eens zorgen voor vuurwerk. De GT-klasse was de grootste categorie. Een bonte opstelling bestaande uit een horde Porsche 911 S met twee liter en 2,4 liter motoren, zes Alfa GTA's, twaalf Lancia Fulvia HF's waaronder twee fabrieksinschrijvingen, een viertal privé-ingeschreven Alpine A110's, een Dino 246 GT, een Fiat 124 Spider en een trio Opel GT Gr. 4's. Die laatsten werden piekfijn geprepareerd door 'Il Magico' Vigilio Conrero, de pk-tovenaar uit Turijn.

Kwalificaties

Onder een stralende zon werden de kwalificaties verreden, die uiteindelijk door de Alfa’s gedomineerd werden. Vaccarella zette met 34 minuten 14 seconden de snelste tijd neer. Op twaalf seconden volgde De Adamich die dan weer Stommelen op dertien seconden reed. Met een tijd van 35 minuten 22 seconden bleek Larousse de snelste Porsche, op de voet nagezeten door Rodriguez die op 26 seconden eindigde van zijn merkcollega. Zowel Siffert als Elford gingen in de fout waardoor hun tijd verknoeid werd.

Larousse (Porsche) en Attwood (Lola) aan de start

Bandenproblemen teisterden de Porsches. Die hadden alle moeite om hun vermogen te tonen. Daarbij vertoonde de 908/3 erg onrustig weggedrag in de bochten. Martini Racing besliste op het laatste moment om nog te wisselen naar Goodyear banden met een extreem laag profiel. Een goede keuze zo bleek, maar toen stak er opnieuw een probleem op. De banden leken druk te verliezen als gevolg van poreuze velgen. Porsche waagde het erop en besliste de resterende 908/3s toch uit te rusten met de nieuwe banden. Bij de kleine proto’s tot twee liter domineerde Bonnier. Grote verrassing bij Gr. 4 (GTS-klasse) waar Sandro Munari met de Lancia Fulvia 1600 HF de snelste 911 S aftroefde met zomaar 55 seconden! Die Porsche werd bestuurd door Bonomelli die de wagen deelde met 'Christine', de Belgische amazone en enige vrouwelijke racer aan de start. Calascibetta toonde zich het snelst bij de Opel Conrero clan.

Wedstrijddag

Gedurende de hele nacht nestelden de toeschouwers zich rond het 72 km lange circuit om hun held Nino Vaccarella aan te moedigen. Hoewel er geen officiële cijfers bekend waren zou de Targa in 1971 rond de 500.000 kijklustigen op de been hebben gebracht.

Rodriguez liet zich verrassen door het gladde wegdek in Collesano

Rond de middag ging het spektakel van start. Elke tien seconden vertrok er een deelnemer. Eerst de drie Alfa’s, op de voet gevolgd door de drie Porsches. Aanvankelijk leek de wedstrijd uit te draaien op een saaie bedoening maar daar kwam al snel verandering in. De Porsches dreven de druk op. Daarop reageerden de Alfa’s prompt. Wat niet zonder riscio was, zo bleek. Tijdens de nacht was er een felle zuiderwind komen opzetten. Die bracht woestijnzand mee waardoor het wegdek op sommige plaatsen er spekglad bijlag. De zachtere Goodyear-rubbers van de 908/3 schenen daarbij het minste problemen te ondervinden. Reeds na achttien km ging Stommelen met zijn Alfa van de baan. Hij kon de de wedstrijd niet verder zetten dppr een beschadigde wielnaaf. Ook Redman liet zich verrassen. Hij had nog maar net zijn Gulf-Porsche verlaten of de 908/3 vatte vuur. Alsof dat nog niet erg genoeg was raakte Ricardo Rodriguez een boordsteen in het bergdorpje Collesano. Hierdoor werd de ophanging zwaar beschadigd.

Nu was het aan Martini Racing Team om helemaal alleen de kleuren van Porsche te verdedigen tegen drie Alfa’s. Larousse had de boodschap duidelijk begrepen en zette alles op alles. Steeds maar weer knaagde hij aan de voorsprong van Vaccarella. Bij de eerste tussentijdse waarneming had hij reeds de leiding in handen met vier seconden voorsprong op de Siciliaan. De Adamich volgde op dertig seconden. Bonnier legde beslag op een vierde stelling met zijn kleine Lola. Daarachter volgde Virgilio met een Abarth 2000 SP.

In de GTS-klasse leidde de Lancia Fulvia 1600 HF van Raffaelo Pinto de dans. Inmiddels was de kopgroep reeds begonnen de traagste deelnemers te dubbelen waardoor er geen toptijden geklokt konden worden. Larousse bleek daarbij het meest problemen te ondervinden. Tijdens de tweede ronde verloor hij daardoor de leiding aan Vaccarella die nu een voorsprong van 34 seconden wist op te bouwen. De Adamich reed in derde plaats, op zijn beurt gevolgd door de Lola van Bonnier. Mike Parkes die de tweede T212 van de Scuderia Filipinetti bestuurde viel terug door problemen met de brandstoftoevoer. Het probleem kon worden hersteld en Parks was aan een mooie inhaalwedstrijd bezig.

Op het einde van de tweede ronde doken de leiders de pits in om te tanken en een rijderswissel te maken. Pure noodzaak door de extreme omstandigheden, zo bleek. Een uitstekende pitstop zorgde ervoor de Vic Elford met de Martini Porsche opnieuw aan de leiding vertoefde. Beide Alfa’s van Hezemans en Van Lennep zetten de achtervolging in. Het verschil met de leider bedroeg achttien seconden. Beide fabriekslancia’s domineerden in Gr. 4. De eerste Conrero Opel legde beslag op een tiende stek. In de kopgroep ging het er nog steeds stevig aan toe. In ronde drie verloor Alfa nog een tweede wagen. Todaro met de privé ingeschreven T33/3 kwam naast de baan terecht door een klapband. In de vijfde ronde maakte 'Quick Vic' zijn reputatie waar en realiseerde hij 33 minuten 45,6. De snelste tijd in de wedstrijd. Ook de Alfa’s dreven weer hun tempo op. Het duel Alfa-Porsche bereikte zijn hoogtepunt.

Larousse (Porsche) moet opgeven door een defecte achterophanging

In de zesde ronde - half wedstrijd - zocht Elford de pits op voor de geplande rijderswissel, nieuwe banden en brandstof. Nu vertoefde 'Il Preside Volante' weer aan de leiding. Larousse zette daarop onmiddellijk de jacht in als een bezetene om de koppositie te heroveren. Hij scheen in zijn opzet te slagen maar iets later was de droom over. De Martini-Porsche slenterde over de baan met een lekke band achteraan. Het gevolg van een inschattingsfoutje of een ander probleem? Een poging om een Porsche servicepunt te bereiken die de 908/3 weer rijwaardig kon maken bleek tevergeefs. De ophanging was onherroepelijk beschadigd. Nu kwam de weg vrij voor de Alfa’s die het tempo konden laten zakken. Groot was de vreugde toen de toeschouwers dat nieuws ter ore kwam. Nu hun held Nino Vaccarella de leiding definitief in handen nam gingen ze helemaal uit hun dak. Vaccarella had een gelijkaardig situatie meegemaakt in 1967 toen hij de Targa riant leidde aan het stuur van zijn Ferrari P4.

Er volgde een laatste reguliere pitstop. Hezemans nam het stuur over van Vaccarella en ging als eerst over de finish. Gijs Van Lennep werd tweede, op zijn beurt gevolgd door Bonnier met de kleine Lola T212 van Scuderia Filipinetti die een mooie wedstrijd reed. Op een vierde stelling vonden we het duo Cheneviere/Keller met hun 911S, de algemene winnaars in Gr. 4. De Conrero Opel GT van het duo Calabiscetta-Monti reed een constante wedstrijd en zegevierde in de GTS-klasse tot twee liter. Op de lange lijst met opgaves kwamen we ook 'Christine' tegen. In ronde vier hield zij het voor bekeken toen een olieleiding van de Bonomelli-Porsche het begaf.

Tekst: Alec Lavaerts Foto’s: Archivio Alfa, Porsche Archief, archief Maurice van Sevecotte