24H Le Mans: 24 Uur van Le Mans 1961: Olivier Gendebien voor de derde maal

Zes decennia geleden trad Olivier Gendebien in de annalen door voor de derde maal te zegevieren in Le Mans. Onze landgenoot deelde zijn fabrieks-Ferrari met Phil Hill. Voor het Italiaanse merk was het zijn vijfde zege in ‘s werelds meest prestigieuze etmaalwedstrijd.

L’écureuil des Ardennes

Aanvankelijk startte Olivier Gendebien zijn carrière als rallyrijder. Hij bleek een echt natuurtalent en veroverde in 1955 de Belgische titel in deze discipline. Van ’56 tem ’60 werd hij “Champion de Belgique” in de autosportdiscipline. Al snel vergrootte de Brusselse stuurvirtuoos zijn actieterrein en nam deel aan belangrijke internationale wedstrijden. In aanwezigheid van de “crème de la crème” blonk hij uit als een zeer snelle, constante rijder met een ongelofelijk gevoel voor techniek. Toenmalige collega-piloten, velen uit F1-kringen, vertelden dat racewagens die Olivier piloteerde na de wedstrijd nog beter reden dan ervoor! Een eigenschap die van Gendebien de absolute ster maakte in het lange afstandsracen. Samen met Phil Hill vormde de “écureuil des Ardennes” zoals de grote Enzo Ferrari hem noemde het onklopbare duo. Zo kreeg de Brusselaar in 1957 van Ferrari “slechts” een 250 GT toegeschoven voor zijn deelname aan de Mille Miglia. Een kwestie van de andere piloten ook een kans te gunnen om de wedstrijd te winnen, aldus Enzo! Gendebien eindigde derde in het algemene klassement, na 2 sportwagens van de Scuderia Ferrari…  In 1961 schitterde hij meer dan ooit in het WK der Merken door te zegevieren in de 12 uur van Sebring en de Targa Florio!

Mooi startveld

De Grand Prix d’Endurance des 24 Heures de vormde in 1961 de vierde proef van het Wereldkampioenschap der Merken zoals het FIA-WEC aanvankelijk heette. Ferrari maakte opnieuw een grote kans om de titel opnieuw binnen te rijven. Het merk uit Maranello zegevierde in de 12 uur van Sebring en de Targa Florio. Tijdens de 1000 km van de Nürburgring werd “Il Cavallino” verschalkt door Maserati, maar wist toch de schade te beperken dankzij een tweede en derde stek alsook de overwinning in de GT-klasse, goed voor een vierde plaats in het algemeen klassement. De krachtige en oerbetrouwbare V12 Ferrari motoren bleken ideaal voor een “circuit moteur” zoals het Circuit de la Sarthe werd, en nog steeds wordt, genoemd. Speciaal voor Le Mans kwam Maranello aandraven met een duo 250 TRI/61s. Een voor Olivier Gendebien-Phil Hill en de andere voor Mike Parkes en de Belg Willy Mairesse die voor het eerst aantrad met een sportprototype van de Scuderia. Een kleine 246 SP met V6 motor voor Richy Ginther-Wolfgang Von Trips vervoegde de dikke V12's.

NART beschikte over een semi-officiële 246 SP met V6 motor, bestuurd door de gebroeders Rodriguez. Het overige deel van de 11 ingeschreven Ferrari’s bestond uit 250 GT Berlinetta’s waaronder één exemplaar van de “Equipe National Belge” voor Bob Grossman en André Pilette. Ook de Ecurie Francorchamps toonde zich present met een 250 voor Lucien Bianchi-Jojo Berger. Stirling Moss verscheen eveneens aan de start met een GT Berlinetta. Hij deelde de door NART gerunde “Rob Walker”-wagen met Graham Hill. Net als het vorige jaar verscheen het ex-fabrieksteam van Aston Martin nog een keertje op Le Mans met 2 DBR1/300's. De teams werden gevormd door Salvadori-Maggs (Essex Racing Team) en Clark-Flockhart ingeschreven door Bord Reivers.

Dat Maserati een behoorlijke bedreiging kon vormen voor Maranello bleek op de “Ring” waar de Tipo 61 van Camoradi met de bloemen ging lopen. 4 exemplaren stonden aan de start. Briggs Cunningham himself verscheen aan boord van een Tipo 61 die hij deelde met William Kimberly. Zijn team trad ook aan met 2 Tipo 63's met V12 motor voor de tandems Walt Hansgen-Bruce McLaren en Dick Thomson-Augie Pabst. De Scuderia Serenissima bezorgde Scarfiotti-Vaccarella de derde Tipo 63. Porsche verscheen officieel met een drietal 718 RS 61 coupés en een 356 Carrera Abarth. Zowel fabrieksteams van AC, Sumbeam-Talbot, Triumph, Lotus, Deutsch-Bonnet, Austin-Healey als Abarth gaven vorm aan het GT-startveld.  

Wedstrijd

De dag van de start van de bleken de weergoden de deelnemers goed gezind; een licht bewolkte hemel met mogelijk kans op een buitje in de late avond. Daar konden de deelnemers nog best mee leven. Om stipt 16.00u gaf Paul Panhard het startschot. Na de indrukwekkende traditionele Le Mans-start raakte Jim Clark met zijn Aston als eerste weg. Roy Salvadori volgde met de tweede DBR1/300 met in zijn kielzog de Aston Martin DB4 GT Zagato van Jean Kerguen die zijn debuut in La Sarthe maakte. Daarachter ontspon spontaan een helse strijd om de vierde plaats. Gendebien met de 250 TRI/61 zij aan zij met 250 GT Berlinetta van Lucien Bianchi en de Berlinetta van Moss die in extremis buitenom voorbijgegaan werden door Richy Ginther met de 246 SP. De wedstrijd was nog niet goed van start of de 250 000 toeschouwers werden reeds getrakteerd op spektakel van de bovenste plank!

Na de heethoofden volgde Scarfiotti met de eerste Maserati. Hij ging teamgenoot Trintignant vooraf, die een 250 GT Berlinetta piloteerde. Bij de Esses wisten beide Aston Martin DBR1/300 hun koppositie te behouden. Ginther schoof inmiddels al door naar de derde stek, gevolgd door Kergeun, Moss, Gendebien, Bianchi en Scarfiotti. De Ferrari’s gingen vol in de aanval. Na de eerste ronde verschalkten ze de Britse bolides. Ginther leidde, voor Gendebien. Clark had alle moeite om de Ferrari van Moss af te houden. Ook de Cunningham-Maserati van Hansgen bleek het goede ritme gevonden te hebben. De Amerikaan legde beslag op een vijfde plaats, voor de Aston van Salvadori die blijkbaar moeite had met al dat Italiaans geweld. Toch was het Pedro Rodriguez die de show stal. Hij ging er echt van door als een bezetene met zijn NART Ferrari, op zoek naar de kop... De Mexicaan reed de eerste ronde in twaalfde stelling en nam na slechts 6 ronden de leiding in handen!

Daarop ontstond een duel met Gendebien die iedereen in extase zou brengen. Ginther besliste om beide kemphanen te laten gaan en hield contact in derde stelling. Na 2 uur wedstrijd bereikte het Ferrari-duel zijn hoogtepunt. Pedro verhoogde het tempo. Gendebien reageerde prompt. Hansgen, in vierde stelling, verloor kostbare tijd door Parkes te ontwijken die een foutje maakte. Stirling Moss was inmiddels in een felle strijd verwikkeld met beide Astons. De Ferrari 250 GT Berlinetta toonde zich bijna even snel dan de Britse sportwagens. Om 17h28 dook Pedro Rodriguez als eerste de pits in. Daardoor vertoefde Gendebien opnieuw aan de leiding, al was het maar gedurende 1 ronde, want ook de Ferrari van Olivier kwam binnen voor een tankbeurt. Ritchie Ginther bleef nog flink doorgaan. De kleine 246 SP bleek beduidend minder dorstig en maalde zo heel wat extra kilometers af. Hij legde automatisch beslag op de eerste positie, gevolgd door Ricardo Rodriguez. Pas om 18h05 zocht de Amerikaan met zijn “kleine 246S” de pits op. Walt Hansgen liet zich verrassen zich Tertre Rouge. De enige Maserati die het helse tempo van de Ferrari’s kon volgen raakte daarop onherroepelijk beschadigd en was gedoemd de strijd te staken! Inmiddels begon het licht te regenen. De Ferrari’s lieten zich niet van de wijs brengen en bleven voortdenderen op het Circuit de la Sarthe.

Ondertussen had Willy Mairesse zich meester gemaakt van de derde plaats na een spannend duel met de Aston van Salvadori en de Ferrari GT van Moss. Hij naderde voorzichtig de kopgroep. Deze Ferrari 250 TRI/61 zou de hele wedstrijd op vinkenslag blijven achter het grote duel. Een strategische zet van de Scuderia Ferrari voor mocht er iets mislopen bij de voorste kemphanen? Na het vierde wedstrijduur volgden de reguliere pitstops. Leider Ricardo Rodriguez was de eerste die binnenkwam. Von Trips leidde voor Gendebien en Mairesse. Gendebien ging zijn kompanen van de Scuderia voorbij, maar kreeg al snel opnieuw de hete adem van Pedro Rodriguez in zijn nek. Het duel was weer aan volle gang! Het moordende tempo van de Ferrari’s liet de concurrentie geen kans. Na 7 uur wedstrijd verliet de rode Maserati van de Scuderia Serenissima het slagveld. Rodriguez-Gendebien, Gendebien-Rodriguez…  Records sneuvelden ronde na ronde… met een gemiddelde van meer dan 190 km/h... Moss domineerde bij de GT’s.  De enige die de “rode trein” kon volgen was de Maserati van Pabst-Thomson. Om 1u35 zakte Stirling Moss weg in het klassement door een losgetrilde olieleiding. Meteen nam de 250 GT Berlinetta van Guichet-Noblet de leiding in het GT-klassement over.

Half wedstrijd. 8 Ferrari’s leidden de dans voor de volgende uren. Het duel van Gendebien-Hill en de Rodriguez-broers leek geen einde te kennen en het verschil bedroeg slechts enkele luttele seconden! Nu doken de koplopers onder de magische grens van 4 min per ronde, met een gemiddelde van 201,99 km/h! Na 17h wedstrijd zette Von Trips zijn 250 TRI/61 aan de kant in Arnage. Geen benzine meer door een pijnlijke misrekening, zo bleek! Ook de Aston Martin van Clark verdween van het toneel door een brandstoflek. De wedstrijd ging zijn laatste uren in. Het was warm en de vermoeidheid liet zich voelen, maar daar was bij de kop niets van te merken! Om 14.10u sloeg Luigi Chinetti, teambaas van NART, alarm. Een probleem bij de wagen van de broers Rodriguez. Een losgeslagen olieleiding had de motor beschadigd. De bolide kon de pits nog bereiken, maar het feest was over…  Hoewel Gendebien het nu wat rustiger aan kon doen bleef hij nog steeds zeer scherpe tijden draaien. Het absolute afstandsrecord lag voor het grijpen!

Zoals verwacht zegevierden Olivier Gendebien-Phil Hill, voor de zusterwagen van Willy Mairesse-Mike Parkes. Dan volgde de 250 GT Berlinetta van Noblet-Guichet die ook een hele sterke wedstrijd reed. Zij legden met hun 250 GT Berlinetta meer afstand af dan de winnaar van het vorige jaar! Op de vierde stek eindigde de Maserati Tipo 63 van Pabst-Thomson, de eerste niet Ferrari. André Pilette, die samen met Bob Grossman een Ferrari deelde, eindigde tweede in het GT-klassement.     

Tekst: Alec Lavaerts - Foto's: Ferrari, Archief Sport Moteur & Archivo Maserati