50 jaar Alfa Romeo GTAm: Veni vidi vici

Een halve eeuw geleden maakte de Alfa Romeo GTAm zijn internationaal debuut in het Europese Tourwagenkampioenschap dat in die periode zijn hoogdagen vierde. Na een bewogen wedstrijd versloeg “Flying Dutchman” Toine Hezemans, huispiloot van Autodelta, de fabrieks-Capri’s en de officiële BMW Alpina’s in het algemeen klassement.

Minutieuze voorbereiding

Het tweede weekend van maart 1970 streek het EK neer op het autodroom van Monza, waar de traditionele 4-uursrace de aftrap van het nieuwe seizoen inluidde. Het Milanese merk had grote plannen. Zowel in 1966 als 1967 domineerde de GTA de “European Challenge for Touring Cars”. Deze voorloper van het ETCC ontpopte zich in de jaren ‘60 tot één van de meest populaire kampioenschappen. Of wie herinnert zich niet de bloedstollende deur-aan-deur races met o.a. Cortina Lotus, Abarth 1000TCR, Mini Cooper S, Glas 1304 TS, BMW 1800TISA, Escort RS en zelfs Porsche 911s onder fabrieksvlag die men als verbeterde toerwagen (Groep 2) wist te homologeren (!), gepiloteerd door de beste piloten uit die tijd waaronder Jacky Ickx, Jacky Stewart, Jim Clark, Jochen Rindt, Rolf Stommelen, enz. Daarop volgende een magere periode waarbij men in 1969 een klassenoverwinning in divisie II (-1600 cc) veroverde met de GTA Junior. Een magere troost waar “Il Biscione” geen genoegen mee nam.

Voor het seizoen 1970 Alfa had zijn zinnen opnieuw gezet op een titel in de hoogste klasse. Reglementswijzigingen voor Gr. 2 wagens maakten het reglement dat jaar heel wat liberaler. Dat leunde daardoor dicht aan bij het verworpen Gr. 5 regelgeving waardoor een brede waaier van technische noviteiten hun intrede deed om de wagens bijzonder competitief te maken. In tegenstelling tot de klassieke GTA’s, bewandelde Alfa ditmaal een ander pad bij het ontwikkelen van zijn nieuwe toerwagenracer. Die ontstond uit de Amerikaanse uitvoering van een 1750 GT Veloce, standaard voorzien van een indirect SPICA injectiesysteem en werd daardoor GTAm gedoopt. Het nieuwe reglement stond toe de cilinderinhoud te vergroten tot 2 liter. Reeds het jaar daarvoor startte Autodelta in het geheim met de ontwikkeling ervan. Bij wijze van test nam in 1969 een 1750 Berlina Gr. 5, uitgerust met de ‘experimentele 2 liter’, deel aan de 24 uur van Francorchamps en de Tour de Corse. In het najaar startte Toine Hezemans met het op punt stellen van de eerste exemplaren van het nieuwe GTAm op Balocco, Alfa testcircuit.

Acte de présence

Voor de eerste wedstrijd op Monza waren de verwachtingen hoog gespannen. In de hoogste divisie (+1600 cc) meldde Autodelta zich present met niet minder dan vier GTAm voor Spartaco Dini-Nanni Galli, Toine Hezemans en Theodore Zecolli-Carlo Facetti. Enrico Pinto deelde het stuurwiel met de Belgische race-amazone “Christine”. Jolly Club zorgde nog voor een bijkomend exemplaar, bemand door de tandem Leonibus-Cabella. Daarnaast vormde een coalitie van veelbelovende Duitse bolides duchtige concurrentie voor de Italianen. Ford Keulen schreef twee gloednieuwe, keurig getuned Capri’s met een Westlake-cilinderkop in voor Diether Glemser-François Marzet en Mohr-Werner. BMW Alpina kwam op de proppen met een 2800 CS voor het duo Alex Soler Roig-Helmut Marko, aangevuld met drie 2002 Ti’s voor Hubert-Kelleners, Brunn-Keller en Cap-Locatelli. In divisie II was het aan de enkele BMW Alpina 1600 om een handschoen te vormen tegen een overmaat van Alfa GTA Juniors.

Corre e vincere

Reeds tijdens de kwalificaties regeerde de Alfa-suprematie. Vier Alfa’s legden beslag op de eerste 2 startrijen. Dini veroverde de pole, gevolgd door Hezemans, Zeccoli and Pinto. Glemser deelde de derde startrij met Soler Roig.
Op wedstrijddag was Noord-Italië in de greep van een winternasleep. Temperaturen rond het vriespunt en sneeuwbuien maakten het circuit bijzonder glad. Na het vallen van het startsein verzilverde Dini zijn pole positie, onmiddellijk gevolgd door Hezemans en de Soler-Roig die zomaar even 3 plaatsen goedmaakte dankzij een superstart. Al snel sloeg het trio een gat met hun naaste belagers. Al snel was de kopgroep verwikkeld in een onderlinge strijd voor de leiding. De krachtige 2800 CS bleek zijn relatief hoge wagengewicht moeilijk te verteren op de gladde piste. In ronde 6 sloeg het noodlot toe toen Dini in de Parabolica werd uitgeremd door Hezemans. Roig, die van de situatie probeerde te profiteren, blokkeerde de remmen van zijn BMW die vervolgens rondging. De 2800 CS kon gelukkig nog zijn weg verderzetten, maar verloor kostbare plaatsen. Hezemans reed inmiddels comfortabel aan de leiding en controleerde de wedstrijd. Facetti, ondertussen verwikkeld in het duel om de 2de stek, vocht een duel uit met de Capri van Mohr en de GTAm van Dini. Een strijd die tot half wedstrijd duurde totdat een nieuw incident zich de kop opstak. In de Lesmo bocht kwam Facetti in contact met Mohr. De Capri ging dwars. Dini, die kort daarop volgde, ramde de Duitser zijn deur die gelukkig nog zijn weg kon vervolgen. Behoorlijke frontale schade aan Dini’s bolide dwong de Italiaan tot opgave. Christine, die mee aansloot bij deze groep, kon het incident op het nippertje vermijden. Een mooi stukje wagenbeheersing waarbij de schade werd beperkt tot een beschadigde velg na contact met de vangrail. Gelukkig kon zij de pits nog bereiken waarop de Autodelta-mekaniekers het wiel vervingen en Pinto het stuur overnam. Inmiddels haalde Mohr alles uit de kast om dichter bij Hezemans te raken. Tevergeefs, de Eindhovenaar wimpelde elke poging vakkundig af en bracht de gloednieuwe GTAm zijn eerste overwinning. De door de Jolly Club ingeschreven GTAm reed een discrete wedstrijd en eindigde mooi 3de, gevolgd door de Alfa van Christine-Pinto. Pech voor Glemser die de 2de Capri piloteerde. Elektrische problemen dwongen hem tot opgave, net als de BMW van Soler-Roig die uiteindelijk strandde door een defecte versnellingsbak. De overige 2002 Tis sloten de rangen.
Een verwachte overwinning van een GTA Junior in Divisie II maakte het Alfa feestje compleet.

Tekst: Alec Lavaerts - Foto's: Archivio Alfa Romeo